چرا دختران زودتر از پسران به سنّ تکلیف مىرسند؟ آیا نُه سالگى براى دختران زود نیست؟ آیا این سنّ بر اساس فیزیک بدنى دختران در زمان پیامبر(ص) نبوده است؟ آیا با توجه به شرائط زمان و شرائط فیزیکی دختران و پسران می شود تفاوت سنی از بین برود؟
جواب: بلوغ شرعى بر اساس بلوغ طبیعى است. در همه مناطق جهان با در نظر گرفتن شرایط طبیعى و اجتماعى، دختران زودتر به بلوغ طبیعى مىرسند و فعّالیّت غدد جنسى در آنان قبل از پسران آغاز مىگردد. «بنابراین تقدّم بلوغ شرعى دختران بر پسران بر اساس صلاحیّت طبیعى و به معناى هماهنگى قوانین تشریع با مقرّرات تکوین است».(1)
بلوغ و رشد دختران در حدود نه سالگى به بعد مخصوص مناطق عربى نبوده بلکه مسئلهاى است تکوینى.
تقریباً در همه مناطق کره زمین و در تمامى ادوار از ابتداى خلقت تا کنون به همین نحو بوده است. البته تمامى دختران در یک سنّ به بلوغ نمىرسند.
علل مختلفى در تسریع یا تأخیر بلوغ دخالت دارد. یکى از صاحب نظران مىگوید:
«نژاد، تغذیه و عوامل فیزیکى و روانى موجود در محیط زندگى و خانوادگى، در زمان ظهور بلوغ و میزان ترشّحات هرمونى اثر مىگذارد. آب و هوا نیز در بلوغ بى تأثیر نیست».(2) بنابراین نمىتوان گفت تمامى دختران در نُه سالگى به بلوغ مىرسند، بلکه برخى دیرتر به بلوغ مىرسند، گرچه از نظر انجام دستورهاى مذهبى و تکالیف شرعى بنابر فتواى مشهور فقها از نُه سالگى مکلّف مىشوند.
افزون بر این، عقل (قوه شناختى) و اندیشه دختران، پیش از پسران شکوفا مىشود و یکى از نشانههاى آن، به سخن در آمدن دختران قبل از پسران است. آنان پیش از پسران زبان مىگشایند. با توجه به رابطهاى که بین اندیشه و عقل و سخن گفتن وجود دارد، این نتیجه به دست مىاید که دستگاه فکرى دختران زودتر از پسران به کار مىافتد.
شکوفا شدن قوه شناختى هوش در دختران، باعث شده که قانون گذار در دین و شریعت آنان را قبل از پسران مکلّف کند، به عبارت دیگر: برنامه احکام اسلامى براى سعادت و کمال انسان در زندگى ترسیم شده و آدابى است که دربردارنده برنامه تربیتى و زندگى سعادت مندانه مىباشد و زمانى متوجه انسان مىشود که اوّلاً قابلیّت دریافت داشته باشد، ثانیاً بتواند آنها را در زندگى به کار گیرد.
این که خداوند برنامه خود را زودتر متوجه دختران و زنان نموده، نشانه آن است که از نظر بلوغ طبیعى و ذهنى، اینان بر مردان تقدّم دارند واین نشانه عنایت خداوند به زنان است که توانستهاند زودتر از مردان برنامه تربیتى واحکام اسلامى را دریافت نموده و براى خوشبختى و کمال خود در زندگى به کار گیرند. از طرف دیگر شاید در معرض تهدیدات بیشترى براى انحراف از حقیقت و سعادت در زندگى باشند. به این خاطر تکلیف زودتر متوجّه آنان شده است.
در نهایت آن که این امور داراى مصالح و حکمت است که در بسیارى از موارد از آنها اطّلاع کامل نداریم. احکام خداوند بر اساس مصالح واقعى تشریع مىشود. و شرائط زمانی باعث دگرگونی در امور تکوینی نمی شود .
پى نوشتها:
1. محمد تقى فلسفى، بزرگسال و جوان، ج 2، ص 132.
2. صبور اردوبادى، بلوغ، ص 150.
:جستجو